Drewno na opał nie traci popularności jako stosunkowo niedrogi i efektywny surowiec grzewczy. Jakie gatunki najbardziej nadają się do spalania i co oznacza wartość opałowa tego surowca? Z tego poradnika dowiesz się wszystkiego, czego potrzebujesz na temat drewna do kominka: gdzie je kupować, jak przygotować do sezonu grzewczego i przechowywać, aby cieszyć się ciepłem przez wszystkie chłodne miesiące.
Dobre drewno opałowe. Jakie drewno do kominka?
Aby skutecznie nagrzać w piecu lub kominku, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych cech drewna opałowego.
Duże znaczenie ma poziom wilgotności, za pomocą którego określa się efektywność energetyczną surowca przeznaczonego na opał. Zbyt mokre drewno powoduje niepotrzebne straty energii na podgrzanie powstałej pary wodnej. Oznacza to nie tylko mniejszą wydajność cieplną, ale także ryzyko uszkodzeń komina i pieca ze względu na duże wahania temperatur czy powstawanie sadzy. Odpowiednią wilgotność można uzyskać poprzez sezonowanie drewna.
Kolejnym ważnym parametrem jest ilość popiołu wytwarzanego przez różne gatunki drewna podczas spalania. Drewno liściaste produkuje mniej popiołu niż drewno iglaste, dzięki czemu lepiej nadaje się do kominków. Mniejsza ilość popiołu powoduje mniej zanieczyszczeń w kominku, co zaoszczędzi czas potrzebny na jego czyszczenie.
Podczas wyboru drewna na opał nie można zapomnieć o jego wartości opałowej. Określa ona ilość ciepła, jaką uzyskamy ze spalenia określonej masy materiału. Drewno liściaste ma przeważnie wyższą wartość opałową w porównaniu do drewna iglastego. Jest to spowodowane m.in. większą gęstością – gatunki liściaste spalają się wolniej i dostarczają więcej energii.
Gatunki drewna a jego wartość opałowa
Poszczególne gatunki drewna mają różne wartości opałowe, co odzwierciedla ich efektywność ogrzewania. Wśród drzew liściastych znajdziemy wysoko cenione gatunki drewna opałowego. Ich twarde drewno o dużej gęstości spala się powoli i równomiernie, dostarczając ciepło przez długi czas. Drewno tego typu zwykle wymaga starannego sezonowania.
Oto wartości opałowe wybranych gatunków przy wilgotności drewna 15–18%:
- grab: 2300 Kwh/mp
- buk: 2200 Kwh/mp
- dąb: 2100 Kwh/mp
Pomimo wysokiej wartości opałowej (2100 Kwh/mp) jesion rzadziej stosuje się na opał ze względu na trudną obróbkę. Natomiast gatunki takie jak topola, olcha i brzoza charakteryzują się szybszym spalaniem i niższą wartością opałową (1400–1900 kwH/mp).
Co do iglaków, gwałtowne spalanie, wysoka zawartość żywicy, wytwarzanie iskier i dużej ilości dymu znacznie zmniejszają przydatność tych gatunków w dłuższym ogrzewaniu. Są jednak tańszą alternatywą i doskonale nadają się też na przykład do rozpałki. Oto popularne gatunki drewna iglastego na opał:
- sosna: 1700 Kwh/mp
- świerk: 1600 Kwh/mp
- jodła: 1500 Kwh/mp
Gdzie kupić drewno opałowe?
Drewno na opał można zakupić z następujących źródeł:
- Nadleśnictwo. Zakup materiału na opał bezpośrednio z nadleśnictwa to jedna z najbardziej opłacalnych opcji, szczególnie dla osób mieszkających w pobliżu lasów. Sprzedażą zajmują się kancelarie leśniczych i biura nadleśnictwa, a ceny drewna są atrakcyjne. Należy jednak mieć na uwadze, że będziemy musieli sami zadbać o transport i obróbkę zakupionego drewna.
- Lokalni dostawcy. To małe firmy lub gospodarstwa rolne, które zajmują się sprzedażą drewna. W tym przypadku mamy możliwość osobistego sprawdzenia jakości drewna przed zakupem. Lokalni dostawcy często oferują drewno od razu gotowe do użytku.
- Sklepy internetowe. Coraz bardziej powszechne staje się kupowanie drewna opałowego przez Internet. Zaletą jest możliwość dostawy drewna pod wybrany adres, jednak nie będziemy w stanie fizycznie ocenić jakości opału przed zakupem. Dlatego najlepiej wybierać sprawdzone sklepy z dobrą reputacją i pozytywnymi opiniami klientów.
- Tartaki. W tych miejscach nieraz sprzedaje się drewno w dużych ilościach po niskich cenach. Przy zakupie drewna z tartaku warto zwrócić uwagę na poziom wilgotności, szczególnie jeśli drewno jest świeżo przetarte.
- Osoby prywatne. Sprzedaż drewna oferują również osoby prywatne, na przykład przez ogłoszenia lokalne czy internetowe. W takim przypadku istnieje jednak większe ryzyko nabycia drewna o nieznanej jakości, z niepewnego źródła lub od oszusta.
- Supermarkety budowlane. Dostępne tutaj drewno opałowe jest wygodne w zakupie, szczególnie w mniejszych ilościach. Zaletę stanowi możliwość natychmiastowego nabycia drewna, często w poręcznych opakowaniach. To wygodny sposób zakupu drewna do kominka rekreacyjnego, który umili zimowe wieczory.
Cena drewna opałowego
Cena drewna opałowego różni się ze względu na jego jakość, region i dostawcę. Zazwyczaj najwięcej kosztują gatunki o wysokiej wartości opałowej, takie jak grab i dąb. Tymczasem znacznie mniej zapłacimy za iglaki, np. świerk czy sosnę, których wydajność na potrzeby ogrzewania jest o wiele niższa.
Co do zasady, najtańsze drewno uzyskamy w tartakach i nadleśnictwach. W takim przypadku musimy jednak liczyć się z koniecznością sezonowania i dalszej obróbki surowca, co wymaga czasu, nakładu pracy i odpowiedniego sprzętu. Natomiast gotowe do użytku drewno zakupione w marketach budowlanych czy sklepach internetowych kosztuje znacznie więcej.
Ceny drewna w pewnym stopniu zależą także od regionu kraju – tam, gdzie dostęp do lasów jest większy, np. w województwie pomorskim czy podkarpackim, ceny bywają nieco niższe w porównaniu do terenów o mniejszym zalesieniu lub obszarów miejskich. Przykładowo, w 2024 r. zakup 1m³ grabu to wydatek rzędu 317,34 zł w nadleśnictwie w województwie mazowieckim, podczas gdy w województwie podkarpackim za ten sam gatunek zapłacimy ok. 250,00 zł/m³.
Jak przygotować drewno na opał?
Przygotowanie drewna na opał zależy w dużej mierze od tego, w jakiej formie zostało zakupione. Jeśli nabyłeś gotowe drewno opałowe, które jest już pocięte i wysuszone, Twoje zadanie ogranicza się do odpowiedniego przechowywania. W przypadku pozyskania drewna samodzielnie, na przykład z własnych zasobów lub z nadleśnictwa, zazwyczaj wymaga ono dalszej obróbki.
Surowe drewno należy pociąć na mniejsze kawałki, dostosowane do rodzaju kominka lub pieca, który posiadasz. Szczapy drewna do kominka standardowo powinny mieć długość około 20–30 cm i średnicę 8–15 cm. Jeśli drewno przeznaczone jest do pieców, długość szczapy będą nieco dłuższe – ok. 40–50 cm, w zależności od wielkości paleniska. Drewno opałowe rozdrobnione w ten sposób zapewni należytą ilość powietrza podczas spalania.
Czym ciąć drewno?
Aby pociąć drewno na opał, potrzebne są narzędzia, które umożliwią sprawne i bezpieczne przygotowanie szczap do palenia. Wybór sprzętu zależy między innymi od ilości i gatunku drewna, które zamierzasz przygotować, a także od tego, jak dużych szczap potrzebujesz. W sprzedaży dostępne są różne narzędzia, takie jak siekiery i topory, pilarki stołowe, piły ręczne i łańcuchowe czy łuparki do drewna.
Piła do cięcia drewna na opał
Piły to zdecydowanie jedne z najczęściej stosowanych narzędzi do cięcia drewna. Zwykła piła ręczna sprawdzi się zwłaszcza podczas obróbki mniejszej ilości drewna. Umożliwia precyzyjne cięcie, jednak wymaga sporego nakładu siły i czasu. Ponieważ piły ręczne są stosunkowo proste w obsłudze i lekkie, idealnie nadają się do mniejszych prac.
Jeśli chcesz pociąć większe ilości drewna na opał, dobrym rozwiązaniem może być piła łańcuchowa. Taki sprzęt znacznie przyspiesza pracę dzięki szybkiemu i dokładnemu cięciu drewna na odpowiednie długości. Wersje spalinowe zazwyczaj mają większą siłę cięcia i uporają się nawet z najtwardszym drewnem, podczas gdy modele elektryczne są cichsze, bardziej ergonomiczne i lżejsze.
Nieprawidłowe korzystanie z tego narzędzia może powodować poważne wypadki i obrażenia ciała. Dlatego z piłą zawsze należy obchodzić się zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. Warto również pamiętać o wyposażeniu ochronnym, takim jak rękawice, okulary czy obuwie z twardą podeszwą.
Łuparka do drewna
Łuparka do drewna znacznie ułatwia i przyspiesza proces przygotowania drewna na opał. Jej funkcją jest rozdrabnianie nawet dużych kłód drewna na mniejsze kawałki, gotowe do użytku w kominku, piecu czy kotle. Stanowi doskonałą alternatywę dla klasycznych pił czy siekier. Do głównych zalet łuparki można zaliczyć prostą obsługę i niezwykle wysoką wydajność. Wykorzystanie tego urządzenia pozwala zaoszczędzić mnóstwo czasu i wysiłku.
W sprzedaży dostępne są łuparki do drewna z zasilaniem elektrycznym, spalinowym lub hydraulicznym. Wszystkie działają na podobnej zasadzie. Mechanizm danego rodzaju wywiera bardzo dużą siłę, powodując nacisk ostrza lub klina na drewno. W efekcie kłoda rozszczepia się i dzieli na mniejsze kawałki.
Jak przechowywać drewno na opał?
Aby drewno zachowało swoją wysoką wartość opałową i nie uległo zniszczeniu, należy przechowywać je w prawidłowy sposób. Niewłaściwie składowane drewno może szybko ulec procesowi próchnienia, co prowadzi do obniżenia jego jakości i wartości opałowej.
Drewno opałowe najlepiej przechowywać na otwartym powietrzu, ale pod zadaszeniem, które chroni je przed deszczem i śniegiem. Wilgoć jest największym wrogiem drewna opałowego, dlatego należy dbać o jego stosowne zabezpieczenie przed opadami atmosferycznymi. Zaleca się trzymanie drewna w suchym, przewiewnym miejscu, pod wiatą lub w drewutni.
Ponieważ pleśń i grzyby rozwijają się w wilgotnym i ciepłym środowisku, drewno powinno być składowane w sposób umożliwiający swobodny przepływ powietrza między szczapami. Dobrym rozwiązaniem może być zastosowanie na przykład palet, dzięki czemu drewno nie będzie miało bezpośredniego kontaktu z podłożem.
Suszenie drewna opałowego
Wilgotność świeżo ściętego drewna zazwyczaj waha się w granicach 50–70%, w zależności od gatunku i pory roku. Jest to zdecydowanie zbyt wysoka zawartość wody na potrzeby spalania. Dlatego wilgotność należy obniżyć do poziomu 15–20% – przy takim poziomie drewno spala się efektywnie, wydzielając maksymalną ilość energii.
Aby osiągnąć ten właściwy poziom wilgotności, niezbędne jest sezonowanie świeżo ściętego drewna. Proces sezonowania polega na naturalnym wysychaniu drewna poprzez odparowanie zawartej w nim wody. Powinien trwać od roku do dwóch lat, stosownie do gatunku drewna oraz warunków, w jakich jest przechowywane.
Skutecznym sposobem jest sezonowanie drewna w dobrze wentylowanym miejscu, optymalnie na zewnątrz, ale pod wiatą lub przynajmniej pod plandeką. W ten sposób chronimy opał przed opadami deszczu lub śniegu. Idealnym miejscem będzie przewiewna i niezacieniona przestrzeń z dostępem do słońca, które pomaga w szybkim wysychaniu. Przed rozpoczęciem sezonowania najlepiej od razu porąbać świeże i mokre drewno na kawałki.
Jak układać drewno opałowe?
Odpowiednio ułożone drewno nie tylko szybciej schnie, ale także jest bardziej odporne na pleśń, grzyby oraz inne szkodliwe czynniki. Szczapy należy układać w stosy z zachowaniem odstępów między poszczególnymi kawałkami. Takie wolne przestrzenie zapewnią dobrą cyrkulację powietrza, która przyspieszy proces suszenia. Wskazane jest, aby drewno leżało przy południowej ścianie, w stertach o wysokości nie większej niż 1,5 m.
Gotowe drewno na opał przechowywać w suchym, zadaszonym miejscu. Może to być drewutnia, wiata, garaż lub inne przygotowane w tym celu miejsce. Najważniejsze, aby dana przestrzeń była sucha i przewiewna, co pozwoli uniknąć gromadzeniu się wilgoci.
Dowiedz się więcej o przygotowaniu drewna opałowego do sezonu grzewczego
Najlepsze drewno do kominka i pieca. Podsumowanie
Dobre drewno opałowe do kominka powinno być przede wszystkim twarde, suche i należycie sezonowane. Gatunki takie jak grab, dąb czy buk zapewniają wysoką wartość opałową i długi czas spalania. Pamiętajmy, że drewno na opał powinniśmy sezonować i przechowywać tak, aby jego wilgotność nie przekraczała 15–20%.
Artykuł sponsorowany
